Arabuluculuk süreci avukatlar için bir dava ile karşılaştırıldığında çok daha kısa, çok daha az stresli ve çok daha az zahmetlidir. Bu nedenle arabuluculuk sürecinde alınan avukatlık ücreti, kesinlikle bir davadan alınacak ücretten daha tatmin edici düzeydedir.
Arabuluculuk sürecinde avukatlık ücreti, taraflarca daha yüksek bir ücret kararlaştırılmamış ise Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine (Tarife) göre belirlenir.
Dava şartı arabuluculuk sürecinde avukatlık ücreti konusunda Tarifenin 16.maddesinde ı özel bir düzenleme getirilmiştir.
Dava şartı arabuluculuk sürecinde vekillik yapan avukatın, eğer müvekkili ile aralarında başka türlü bir anlaşma yok ise alacağı ücretin alt sınırı Avukatlık Asgari Ücret Tarifeleri ile belirlenmekte ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmektedir.
03.09.2022 tarihli 31942 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve aynı gün yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre dava şartı arabuluculuk sürecinde avukata ödenecek en düşük ücretler şu şekildedir:
A- Arabuluculukta anlaşma sağlanamaması halinde avukata 2.400,00 TL maktu ücret ödenir. Ancak bu ücret asıl alacağı geçemez.
Ödenen bu ücret, tarafın aynı avukat ile dava yoluna gitmesi durumunda avukatına ödeyeceği dava vekalet ücretinden indirilir. Bu düzenlemenin yukarıda belirttiğimiz Anayasa m.18’e aykırı olduğu ve kaldırılması gerektiği kanaatindeyiz.
B- Arabuluculukta anlaşma sağlanması halinde
a-Konusu para olan veya para ile değerlendirilebilen işlerde arabuluculuk sürecinde avukatlık ücreti Tarifenin üçünü kısmına göre hesaplanan ücretin dörtte bir fazlası olarak belirlenir.
Tarifenin 3.Kısmındaki oranlar şu şekildedir:
- İlk 100.000 TL için yüzde 16
- Sonra gelen 100.000 TL için yüzde 15
- Sonra gelen 300.000 TL için yüzde 14
- Sonra gelen 500.000 TL için yüzde 11
- Sonra gelen 700.000 TL için yüzde 8
- Sonra gelen 900.000 TL için yüzde 5
- Sonra gelen 1.100.000 TL için yüzde 3
- Sonra gelen 1.300.000 TL için yüzde 2
- 5.000.000 TL’den yukarısı için yüzde 1
Bu konuyu bir örnekle açıklayalım:
Alacaklı A Ltd.Şti. borçlu B A.Ş.’ne mal satmış ve faturadan kaynaklanan alacağını alamadığı için 1.000.000 TL’lik icra takibi başlatmıştır. Borçlu borca itiraz etmiş ve icra takibi durmuştur. Alacaklı ticari satımdan kaynaklanan itirazın iptali davasını açmadan önce arabuluculuğa başvurmak zorundadır. Arabuluculuk sürecini A Ltd.Şti. avukatı ile yürütmüş ve süreç sonunda taraflar 1.000.000 TL’nin ödenmesi konusunda anlaşmıştır. Bu durumda A Ltd.Şti. avukatına bu iş nedeniyle,
- İlk 100.000 TL için yüzde 16 = 16.000 TL
- Sonraki 100.000 TL için yüzde 15 = 15.000 TL
- Sonraki 300.000 TL için yüzde 14 = 42.000 TL
- Sonraki 500.000 TL için yüzde 11 = 55.000 TL toplam 128.000 TL
Dörtte bir fazlası 160.000 TL ödeyecektir.
Bu ücretin bir alt bir de üst sınırı vardır. Miktarı 15.000 TL’ye kadar olan arabuluculuk faaliyetlerinde avukatlık ücreti maktu ücretin (2.400 TL) dörtte bir fazlası olarak belirlenir; yani 3.000 TL’dir. Ancak bu ücret asıl alacağı geçemez.
Görüleceği üzere ilk defa bu tarife ile avukata, arabuluculuk sürecinde anlaşma sağlanması halinde normalde dava sonunda alacağı ücrete ek olarak ¼ daha fazla ücret alma hakkı tanınmıştır. Bu düzenlemenin, avukatlara arabuluculuk sürecinin anlaşma ile sonuçlanmasını sağlama konusunda ek bir motivasyon sağlayacağı açıktır.
b- Konusu para olmayan veya para ile değerlendirilemeyen işlerde arabuluculuk sürecinin anlaşma ile sonuçlanması halinde, avukata Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde davanın görüldüğü mahkemeye göre öngörülen maktu ücretin dörtte bir fazlası olarak belirlenir. Bu ücretler şöyledir:
- Sulh hukuk mahkemelerinde görülecek davalar için 5.500 TL (1/4 fazlası 6.875 TL)
- Asliye mahkemelerinde görülecek davalar için 9.200 TL (1/4 fazlası 11.500 TL)
- Tüketici mahkemelerinde görülecek davalar için 4.600 TL (1/4 fazlası 5.750 TL)
- Fikri ve sınai haklar mahkemelerinde görülecek davalar için 15.000 TL (1/4 fazlası 18.750 TL)
Arb.Av.Musa Sağ – Stj.Av.Merve Çelik