Kimlerin arabulucu olabileceği Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nda (m.20) ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği’nde (m.30) düzenlenmiştir .
Arabulucular siciline kaydedilebilmek için;
a) Türk vatandaşı olmak,
b) Mesleğinde en az beş yıllık kıdeme sahip hukuk fakültesi mezunu olmak,
Hukuk Fakültesi mezunu olan bir kişi hangi mesleği ifa ederse etsin (avukat, hakim, savcı, üniversite öğretim üyesi….) bu meslekte beş yıllık kıdeme sahip ise arabulucu olabilir.
c) Tam ehliyetli olmak,
Fiil ehliyetinin tüm koşullarına sahip kimselere tam ehliyetli diyoruz. Yani ayırt etme gücü olan, ergin olan ve kısıtlı olmayan bütün gerçek kişiler arabulucu olabilir.
ç) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıldan fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık, gerçeğe aykırı bilirkişilik yapma, yalan tanıklık ve yalan yere yemin suçlarından mahkûm olmamak,
d) Terör örgütleriyle iltisaklı veya irtibatlı olmamak,
e) Arabuluculuk eğitimini tamamlamak ve Bakanlıkça yapılan yazılı sınavda başarılı olmak,
gerekir.
Arabuluculuk siciline kayıt, ilgilinin Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığına Arabulucu Bilgi Sistemi üzerinden başvurması ve şartları taşıdığının anlaşılması üzerine yapılır.
Başvuru tarihi itibarı ile fiilen avukatlık mesleğini veya bir kamu görevini ifa etmeyen başvuru sahiplerinin, arabuluculuk mesleğini yapmalarına ruhen ve bedenen engel bir hâllerinin bulunmadığını sağlık kuruluşlarından alacakları raporlarla belgelendirmeleri gerekir.
Arabulucu, sicile kayıt tarihinden itibaren faaliyetine başlayabilir.
Yani bu andan itibaren ihtiyari olarak arabuluculuk yapabilir.
Daire Başkanlığı, sicile kayıtlı arabulucuları, görev yapmak istedikleri adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonlarına göre listeler ve listeleri ilgili komisyon başkanlıklarına gönderir. Bir arabulucu, en fazla üç komisyon listesine kaydolabilir.
Komisyona kaydolan arabulucuya, Uyap üzerinden atama yoluyla dava şartı arabuluculuk dosyaları gönderilir ve böylece arabulucu isterse (en fazla üç) komisyona kaydolarak, bu işlerde de arabuluculuk yapabilir.
Arb.Av.Musa Sağ